„W drodze do Niepodległości”
11 listopada 2018 przypada, obchodzony hucznie i radośnie, wielki jubileusz 100-lecia odzyskania niepodległości przez Polskę. Doniosłe wydarzenia z 1918r. odzwierciedliły się natychmiast w kopalniach wielickiej i bocheńskiej poprzez spontaniczną zmianę nazw wielu komór, szybów, chodników, aby upamiętnić nazwiska polskich bohaterów narodowych. Obie kopalnie stały się znów, tak jak przed wiekami, ważnymi polskimi przedsiębiorstwami państwowymi. Międzynarodowa Konferencja Muzeów i Skansenów Podziemnych, odbywająca się w kopalniach w Wieliczce i Bochni, z racji ważności tych miejsc dla polskiego dziedzictwa, które jest częścią światowego dziedzictwa kultury, a także z racji koniunkcji jubileuszy „kopalnianych”, przypadających w 2018r., została wpisana w oficjalne państwowe obchody 100-lecia odzyskania przez Polskę niepodległości. Koordynatorem specjalnego Programu Wieloletniego „Niepodległa” jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Z tej racji konferencji towarzyszy otwarcie w podziemiach wielickiej kopalni wystawy planszowej „W drodze do Niepodległości”. Ekspozycja ta jest jedną z cyklu wystaw, przybliżających turystom odwiedzającym kopalnie wielicką i bocheńską wybrane zagadnienia z historii Polski. Wiele zdarzeń w przeszłości ukształtowało polską świadomość, postrzeganie przez nas, Polaków, takich wartości jak patriotyzm, wolność, niepodległość. Te wydarzenia z przeszłości miały wpływ na całokształt relacji Polski, nie tylko z jej bezpośrednimi sąsiadami, ale także z innymi państwami czy też narodami. Zapewne zapoznanie się choć z fragmentami skomplikowanej historii Polski pomoże zwiedzającym zrozumieć polską tradycję, w sumie ponad 200 lat starań o odzyskanie niepodległości bądź walki o jej utrzymanie, pomoże zrozumieć polską mentalność – „Dlaczego jesteśmy tacy jacy jesteśmy”.
Prezentowana wystawa „W drodze do Niepodległości” w dużym skrócie przedstawia najważniejsze wydarzenia towarzyszące Polakom przez ponad 120 lat niewoli. Walkę w obronie niepodległości w końcu XVIII wieku, wymazanie Polski z mapy Europy przez trzech zaborców: Austrię, Prusy i Rosję, a później nieustanne dążenia o odzyskanie polskiej państwowości, zakończone spełnieniem marzeń wielu pokoleń w listopadzie 1918r. Walka o to marzenie często przypłacana była śmiercią, zsyłkami, więzieniem, konfiskatą majątku. Pokolenia Polaków starały się wykorzystać każdą szansę, niejednokrotnie złudną, by odzyskać niepodległość, walcząc w całej Europie pod różnymi sztandarami, czy to przykładowo u boku Napoleona, czy w czasie Wiosny Ludów lub też wzniecając powstania, nieustannie przypominając Światu o swoim śnie o wolności i niezawisłości. Konflikt pomiędzy zaborcami, a w jego wyniku I Wojna Światowa, przyniosły okazję, którą udało się wykorzystać. Ponownie, po 123 latach niewoli, Polska wybiła się na Niepodległość. Stąd też wynika chociażby zupełnie inna optyka postrzegania I Wojny Światowej przez Polaków bo, paradoksalnie, dzięki niej odzyskaliśmy wolność. Ale z tym, jak i z innymi aspektami polskiej historii zapoznacie się Państwo zwiedzając wystawę.
„Melancholia” – obraz Jacka Malczewskiego, 1890-1894.
Generał Jan Henryk Dąbrowski, uczestnik Powstania Kościuszkowskiego (1794), twórca legionów polskich we Włoszech, uczestnik wojen napoleońskich (1797-1813). Jego nazwisko wymienione jest w polskim hymnie narodowym: „Marsz, marsz Dąbrowski z ziemi włoskiej do Polski, za twoim przewodem złączym się z narodem”.
„Porządek panuje w Warszawie” - to francuska karykatura, parafrazująca słowa francuskiego ministra spraw zagranicznych, wypowiedziane na wieść o stłumieniu przez Rosjan Powstania Listopadowego (1831).
„Pożegnanie Europy” – obraz Jacka Sochaczewskiego z 1894 roku, przedstawia zesłanych na Syberię uczestników Powstania Styczniowego (1863-64), żegnających się z Europą na Uralu.
Pułkownik Józef Piłsudski ze swoim sztabem w Kielcach” – zdjęcie przedstawia Polskie Legiony pod dowództwem Józefa Piłsudskiego, walczące u boku armii austriackiej na początku I wojny światowej (sierpień 1914).